TÜRK MÜZECİLİĞİNİN DOĞUŞU VE TARİHSEL GELİŞİMİ, MÜZECİLİKTE YENİ AÇILIMLAR
Müze kelimesi, ilkçağlarda yazar ve ozanların ondan söz ederken, duygusallık ve içtenlik yüklü cümleler kullandıkları bir tanrısal varlıktan gelmektedir. Bu varlık; Yunanca “mousa”, Latince “museion” olarak adlandırılan ve batı dillerinin neredeyse hepsine giren, güzel sanatların da kaynağı olarak gösterilen esin perisidir. İnsanların unutulmaması gereken eylemlerini ve olayların akışını değerlendirmeyi simgeleyen “museion”, Klio müzecilik düşüncesinin de izdüşümü sayılmaktadır.[1] Bir kurum olarak müze, çok uzak geleceği hedefleyen bir kamu koleksiyonu olarak tanımlanabilir. Bu tanımı açıklamak gerekirse, koleksiyon özel olarak korunmak ve insan ya da insan olmayan ziyaretçilerin görmesi için tahsis edilen bir kapalı mekânda sergilenen, geniş bir kullanım alanı içinden seçilmiş doğal ya da yapay nesnelerdir. [2]
Müze XV. yüzyılın sonunda doğmuştur. Ancak, müzelerin sayısı 1750’lerden itibaren önemli artış göstermiş ve Avrupa’ya yayılmıştır. Diğer kıtalara yayılmaları bir yüzyıl sonradır. Müzeler başlangıçta fosillerin, taşların, kabukların ya da bitkilerin de yer aldığı çeşitli nesneleri barındıran özel koleksiyonlar biçimindeydi. Müzelerin gelişimi bu özel koleksiyonların bazılarının halka açılmasıyla gerçekleşti.[3] Örnek verecek olursak, Floransa’da bulunan dünyanın en büyük sanat galerilerinden biri olan Uffizi Galerisi, aslında güzel sanatlara ilgi duyan soylu Medici ailesinin koleksiyonuydu.
Müzecilik zamanla gelişti ve her ülkeye yayıldı. Türkiye’de bu ülkelerden biridir.
1. Türk Müzeciliğinin Tarihsel Gelişimi
Türk müzecilik tarihi bazı kaynaklara göre Selçuklu dönemine dek uzanmaktadır. Bunun temel sebebi; bir tür korumacılık anlayışı sergilenmesi açısından, daha önceki medeniyetlere ait işlenmiş parçaların bu eserlerin yok olmalarını önleyecek bir tutumla Türk mimari eserlerinde kullanılmasını Türklerde ilk müzecilik hareketleri olarak...