1. ORGAN TRANSPLANTASYONU NEDİR?
Görev yapamayacak kadar hasta hatta bedene zararlı hale gelen bir organın bir yenisi ve sağlamı ile değiştirilmesi işlemine “organ nakli” veya “organ transplantasyonu” denilir.
Bir canlıdan bir doku veya organın yerinden çıkartılarak başka bir canlıya nakledilmesi anlamında kullanılan bir tıp terimine transplantasyon denilmektedir.
Doku veya organın alındığı canlıya verici donör adı verilir. Nakledilen canlıya (hastaya) da alıcı reciplent denir.
Organ transplantasyonu yani organ nakli organ donörü tarafından verilen sağlam organ parçası ya da tamamının alıcının hasarlı veya çalışmayan organı yerine koymak amacıyla bir vücuttan diğerine nakledilmesidir. Organ donörü yaşayan kişi veya kadavra olabilir.
Transplantasyon organ ve doku transplantasyonu olarak iki başlık altında incelenebilir. Kemik iliği dışındaki organ transplantasyonları solid organ (katı organ) transplantasyonu adını alır. Bunların başlıcaları böbrek, karaciğer, kalp, pankreas ve akciğerlerdir.
Organ reddi hücre yüzeylerinde yerleşen doku uygunluk antijenlerinin(dokuya özgü kimlik proteinleri) organizma tarafından yabancı olarak değerlendirilmesi sonucudur. Transplantasyondan sonra rejeksiyonun (organ reddi) engellenmesi için immunıosupresif tedavi uygulanmalıdır.
Karaciğer transplantasyonlarının erişkinlerdeki en sık endikasyonu (uygumla yerleri) viral hepatitlere bağlı olanlar başta olmak üzere kronik karaciğer hastalığıdır.
Kornea tabakası damarsız bir doku olduğundan doku reddi organ nakillerine göre çok azdır.
1. ORGAN TRANSPLANTASYONU TARİHÇESİ
Çeşitli nedenlerle artık tıbbi tedavisinin mümkün olmayan terminal (son dönem) dönemdeki hastalıklarda kullanılan yöntemlerden birisi organ naklidir. Organ nakli konusunda ileri olduğu kabul edilen ülkelerde bile organ nakli aktivitesi istenen düzeyde değildir. Dünyada organ naklinin önündeki en büyük engel, kadavra kaynaklı organ azlığı iken Türkiye’de...